پلکسی‌گلاس یک ماده شفاف، سبک و مقاوم بوده و نقش مهمی در صنایع مختلف از جمله تزیینات، ساخت تابلوها و کاربردهای صنعتی ایفا می‌کند. چسباندن پلکسی گلاس به دلیل ویژگی‌های خاص این ماده، نیازمند دقت و انتخاب چسب مناسب است تا اتصال نهایی علاوه بر استحکام، از شفافیت و زیبایی ظاهری نیز برخوردار باشد. باکس یا استند پلکسی گلاس را چگونه بچسبانیم؟ در ادامه این مطلب، به بررسی روش‌های اصولی چسباندن پلکسی، انواع چسب‌های مخصوص و مناسب پلکسی گلاس، اشتباهات رایج در چسباندن، نکات جلوگیری از ایجاد حباب یا خط‌وخش و نهایتاً نکات ایمنی حین چسباندن پلکسی پرداخت.

پلکسی گلاس چیست و چرا چسباندن آن حساس است؟

 پلکسی گلاس یک نوع پلاستیک شفاف با نام علمی پلی متیل متاکریلات (PMMA) است که به‌عنوان جایگزین سبک‌تر و مقاوم‌تر نسبت به شیشه مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماده به دلیل شفافیت نوری بالا، وزن کم، مقاومت مناسب در برابر ضربه و شرایط محیطی و قابلیت تولید در رنگ‌ها و ضخامت‌های مختلف، در صنایع مختلف مانند ساخت تابلوها، دکوراسیون، پنجره‌ها و تجهیزات پزشکی کاربرد فراوان دارد. پلکسی گلاس به‌صورت ورق‌های تخت و نسبتاً خشک تولید می‌شود و برخلاف تصور رایج، نرم نیست؛ اما تا حدی انعطاف‌پذیر است.

در جواب به این سؤال که پلکسی گلاس چیست و چرا چسباندن پلکسی گلاس حساس است؟ باید بگوییم که چسباندن ورق های پلکسی به دلایل زیر حساس و نیازمند دقت بالا است و برای دستیابی به یک اتصال محکم، شفاف و بادوام، باید از چسب‌های تخصصی و روش‌های اصولی استفاده شود:

• هرگونه اشتباه در انتخاب چسب یا روش اجرا می‌تواند باعث ایجاد حباب هوا، لک، سفیدک یا کاهش شفافیت سطح شود.
• استفاده از چسب‌های معمولی مانند چسب قطره‌ای، چسب چوب یا… برای چسباندن مناسب نیست، زیرا باعث کاهش استحکام اتصال و آسیب به‌ظاهر پلکسی می‌شود. برخی چسب‌ها هم ممکن است باعث تغییر رنگ یا مات شدن سطح پلکسی شوند. پس باید از چسب‌های مخصوص مانند کلروفرم، چسب‌های UV یا چسب‌های اکریلیک استفاده شود که با ساختار شیمیایی پلکسی سازگار هستند و این چسب‌ها باعث حل‌شدن سطحی پلکسی و اتصال شیمیایی می‌شوند.
• سطح پلکسی باید کاملاً تمیز و عاری از گردوغبار و چربی باشد. هرگونه آلودگی مانع از چسبندگی مناسب می‌شود و اتصال را ضعیف می‌کند.
• فشار یا حرکت ناگهانی هنگام چسباندن می‌تواند منجر به ایجاد ترک یا خراشیدگی شود و ظاهر کار را خراب کند.

بیشتر بخوانید: روش های تمیز کردن پلکسی گلاس

انواع چسب مناسب برای پلکسی گلاس

برای چسباندن پلکسی گلاس، چند نوع چسب تخصصی و مناسب وجود دارد که هر یک دارای ویژگی‌های خاص و کاربردهای متفاوت هستند:

چسب کلروفرم (متیلن کلراید)

رایج‌ترین و تخصصی‌ترین چسب برای پلکسی گلاس است. این نوع چسب پلکسی به‌صورت یک حلال عمل می‌کند و پس از قرارگرفتن بین دو ورق پلکسی، باعث ذوب سطحی و اتصال محکم و شفاف آن‌ها می‌شود. کلروفرم به دلیل رقیق بودن، به‌راحتی درزها و منافذ ریز را پرکرده و اتصال تمیز و بدون حباب ایجاد می‌کند.

چسب آکرفیکیس (ACRIFIX)

آکرفیکیس (Acrifix) چسب مخصوص ورق‌های پلکسی گلاس آکریلیک است و برای ایجاد اتصالات قوی و بدون زردشدگی یا حباب کاربرد دارد. چسب آکرفیکیس در دو نوع رقیق و غلیظ موجود است و کیفیت بالایی در چسباندن ورق‌های پلکسی دارد.

چسب اکریلیک (سیانوآکریلات، ۱۲۳)

این نوع چسب‌ها (معمولاً چسب‌های فوری یا سیانوآکریلات هستند.) قدرت چسبندگی متوسطی دارند و معمولاً برای اتصالات سریع و موقت استفاده می‌شوند. اگرچه استفاده از آن‌ها راحت است، اما برای کارهای ظریف و با کیفیت بالا توصیه نمی‌شوند.

چسب دوطرفه سلولزی

این چسب‌ها به صورت رول و با ضخامت کم، عرضه می‌شوند و برای چسباندن دو صفحه پلکسی روی‌هم ، مخصوصاً در ساخت باکس پلکسی گلاس یا قطعات تزیینی، مناسب هستند. استحکام خوبی دارند و به دلیل ضخامت کم، ظاهر کار را خراب نمی‌کنند.

چسب اکریلیک UV

این چسب‌ها با تابش نور فرابنفش خشک می‌شوند و برای اتصالات بسیار محکم و شفاف کاربرد دارند. چسب‌های یو وی قیمت بالاتری نسبت به سایر چسب‌ها دارند؛ اما کیفیت اتصال آن‌ها بسیار بالاست.

چسب اپوکسی مخصوص پلاستیک

برخی از چسب‌های اپوکسی مانند محصولات لوکتیت برای چسباندن پلکسی گلاس مناسب هستند، به‌ویژه در پروژه‌هایی که نیاز به استحکام بالا و دقت دارند.

همچنین بخوانید: پلکسی گلاس از کجا بخریم

ابزار و وسایل مورد نیاز برای چسباندن پلکسی گلاس

برای چسباندن پلکسی گلاس به ابزار و وسایل خاصی نیاز است که کیفیت و دقت کار را تضمین کنند. مهم‌ترین این ابزار و وسایل عبارت‌اند از:

• چسب مناسب پلکسی گلاس: معمولاً چسب کلروفرم (متیلن کلراید) به‌عنوان بهترین گزینه برای چسباندن پلکسی گلاس شناخته می‌شود. همچنین چسب دوطرفه سلولزی برای چسباندن ورق‌ها روی‌هم کاربرد دارد.
• محیط کاری صاف و پایدار: یک سطح صاف، محکم و تمیز مانند میز چوبی، آهنی یا بتنی برای انجام کار ضروری است تا ورق‌ها به‌درستی و بدون لغزش روی‌هم قرار گیرند.
• ابزار برش: برای برش دقیق ورق‌های پلکسی گلاس، بسته به ضخامت ورق از اره رومیزی، اره میتر (میتر Saw)، یا چاقوی مخصوص استفاده می‌شود. همچنین سمباده برای صیقل‌دادن لبه‌های برش خورده به کار می‌رود.
• کاردک یا ابزار صاف‌کننده: برای چسباندن چسب دوطرفه سلولزی روی سطح پلکسی، استفاده از کاردک مخصوص کمک می‌کند تا چسب به طور یکنواخت و بدون حباب روی سطح بچسبد.
• دریل، پیچ‌گوشتی، پیچ و رول‌پلاک: در صورت نیاز به نصب پلکسی گلاس به سطوح مختلف، ابزارهای مکانیکی مانند دریل، پیچ‌گوشتی و ملزومات نصب مانند پیچ اسپیسر و رول‌پلاک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• مواد تمیزکننده: الکل یا محلول‌های مخصوص برای پاک‌سازی و چربی‌زدایی سطح پلکسی قبل از چسباندن، جهت افزایش چسبندگی و جلوگیری از ایجاد لک یا حباب ضروری است.
• ابزارهای نگهدارنده و پرس: برای حفظ فشار مناسب و ثابت نگه‌داشتن قطعات در حین خشک‌شدن چسب، از گیره‌ها یا پرس‌های مخصوص استفاده می‌شود.
• دستکش و ماسک حفاظتی: به دلیل استفاده از مواد شیمیایی مانند کلروفرم که سمی و فرار هستند، رعایت ایمنی با استفاده از دستکش و ماسک را توصیه می‌کنیم.

مراحل گام‌به‌گام چسباندن پلکسی

مراحل گام‌به‌گام چسباندن پلکسی گلاس به شرح زیر است:

1. آماده‌سازی محیط کاری: یک سطح صاف، مستحکم و تمیز (ترجیحاً چوب، آهن یا بتن) برای انجام کار فراهم کنید. محیط‌هایی مانند کاغذ یا چمن مناسب نیستند؛ زیرا ممکن است به ورق‌ها بچسبند.
2. برش ورق‌ها (در صورت نیاز): ورق‌های پلکسی را باتوجه‌به ابعاد مورد نظر با ابزار مناسب برش دهید. برای ضخامت‌های کمتر از 1/4 اینچ از چاقوی ابزار و برای ضخامت‌های بیشتر از اره رومیزی یا اره میتر استفاده کنید. لبه‌های برش خورده را با سمباده صاف و تمیز کنید.
3. تمیزکردن سطوح: هر دوسطحی که قرار است چسبانده شوند را با الکل یا محلول تمیزکننده مناسب پاک کنید تا چربی، گردوغبار و آلودگی‌ها کاملاً حذف شوند. این مرحله برای افزایش چسبندگی بسیار مهم است.
4. اعمال چسب: بعد از چسباندن دو قطعه پلکسی به‌صورت عمود کنار هم به‌صورت موقت با چسب‌کاغذی فیکس کنید، سپس چسب کلروفرم (متیلن کلراید) را بادقت و ترجیحاً با سرنگ یا ابزار کنترل‌کننده بین دو پلکسی بریزید. مقدار چسب باید به‌اندازه‌ کافی باشد که اتصال کامل و بدون حباب ایجاد شود. بعد فشار یکنواخت و مناسبی وارد کنید تا چسب به‌خوبی در سطح اتصال پخش شود و قطعات کاملاً به هم بچسبند..
5. نگهداری و پرس: برای تثبیت اتصال، از گیره‌ها یا پرس‌های مخصوص استفاده کنید تا ورق‌ها در جای خود ثابت بمانند و فشار لازم تا زمان خشک‌شدن چسب حفظ شود.
6. خشک‌شدن: حداقل ۳۰ دقیقه تا چند ساعت اجازه دهید چسب خشک شود. برای رسیدن به حداکثر استحکام، بهتر است ۴۸ ساعت زمان داده شود تا اتصال کاملاً تثبیت شود.
7. بررسی نهایی: پس از خشک‌شدن کامل چسب، اتصال را از نظر استحکام و شفافیت بررسی کنید و در صورت نیاز، لبه‌ها و سطوح را تمیز و صیقل دهید.

همچنین بخوانید: ساخت آکواریوم با پلکسی گلاس

نکات مهم برای جلوگیری از خط و خش یا حباب

برای جلوگیری از ایجاد خط‌وخش یا حباب هنگام چسباندن پلکسی گلاس، نکات مهم زیر را رعایت کنید:

• قبل از چسباندن، هر دو سطح پلکسی را با الکل یا محلول‌های مناسب تمیز کنید تا گردوغبار، چربی و آلودگی‌ها کاملاً پاک شوند. وجود ذرات ریز یا چربی باعث ایجاد حباب و کاهش چسبندگی می‌شود.
• چسب را به طور یکنواخت و بدون وقفه روی سطح بمالید. استفاده از مقدار زیاد چسب یا پخش نامناسب آن می‌تواند باعث ایجاد حباب شود. برای پخش بهتر چسب می‌توان از غلتک یا کاردک استفاده کرد تا هوا و حباب‌ها خارج شوند.
• ورق‌ها را به‌آرامی و بادقت روی‌هم قرار دهید و از اعمال فشار ناگهانی یا جابه‌جایی پس از تماس اولیه خودداری کنید. چراکه حرکت ناگهانی باعث ایجاد حباب و ترک‌خوردگی می‌شود.
• پس از چسباندن، ورق‌ها را با گیره‌های مخصوص یا پرس ثابت نگه دارید تا چسب به طور کامل و یکنواخت خشک شده و از ایجاد حباب جلوگیری شود.
• چسب‌های معمولی مانند چسب قطره‌ای، چسب چوب یا حرارتی باعث لک‌شدن، کاهش شفافیت و ایجاد حباب می‌شوند. بهتر است از چسب‌های تخصصی پلکسی مانند کلروفرم، چسب‌های UV یا اکریلیک استفاده کنید.
• دمای محیط و رطوبت نیز بر چسبندگی تأثیرگذار است؛ محیط خشک و با دمای معتدل بهترین شرایط را فراهم می‌کند.
• در صورت استفاده از چسب دوطرفه سلولزی، با کاردک چسب را به طور یکنواخت روی سطح بچسبانید تا حباب و هوا زیر آن نماند.

 اشتباهات رایج در چسباندن پلکسی گلاس

از اشتباهات رایج در چسباندن پلکسی گلاس می‌توان به عدم آماده‌سازی صحیح سطح اشاره کرد. یادتان باشد که تمیزنکردن کامل پلکسی گلاس از گردوغبار، چربی و آلودگی‌ها باعث کاهش چسبندگی و ایجاد حباب یا لک در محل اتصال می‌شود. استفاده از چسب‌های نامناسب مانند چسب قطره‌ای یا سیانوآکریلات که اتصال ضعیف و شکننده ایجاد می‌کنند و همچنین به‌کارگیری اپوکسی که به دلیل ویسکوزیته بالا و زمان خشک‌شدن طولانی برای پلکسی گلاس مناسب نیست، از دیگر اشتباهات رایج هستند.

علاوه بر این، ریختن یکباره چسب روی سطح، ثابت‌نکردن ورق‌ها در حین خشک‌شدن چسب با استفاده از گیره یا پرس، عدم تراز و هم‌راستایی دقیق ورق‌ها قبل از چسباندن، اعمال فشار نامناسب یا جابه‌جایی قطعات پس از تماس اولیه چسب، دست‌زدن به سطح چسب خورده و عدم صبر کافی برای خشک‌شدن چسب از دیگر خطاهایی هستند که منجر به ایجاد لک، حباب، کاهش شفافیت، ترک یا حتی ضعف در استحکام اتصال می‌شوند.

نکات ایمنی حین چسباندن پلکسی

هنگام چسباندن پلکسی گلاس، رعایت نکات ایمنی زیر ضروری است تا از بروز مشکلات تنفسی، حساسیت پوستی و حوادث احتمالی هنگام چسباندن پلکسی گلاس جلوگیری کنید:

• حتماً در فضای کاری از تهویه مناسب استفاده کنید تا بخارات سمی چسب‌هایی مانند کلروفرم در محیط جمع نشود و استنشاق آن‌ها به حداقل برسد.
• هنگام کار با چسب‌های شیمیایی، به‌ویژه کلروفرم، از ماسک مناسب استفاده کنید تا از ورود بخارات سمی به ریه‌ها جلوگیری شود.
• برای جلوگیری از تماس مستقیم چسب با پوست و چشم‌ها، حتماً دستکش لاستیکی و عینک محافظ بپوشید.
• چسب‌ها و حلال‌ها را از منابع گرما و شعله دور نگه دارید، زیرا برخی از آن‌ها قابل‌اشتعال هستند.
• چسب و حلال‌ها را در ظروف مناسب و دور از دسترس کودکان و حیوانات نگهداری کنید. از سرنگ برای کنترل بهتر مقدار چسب استفاده کنید.
• پس از استفاده از کلروفرم یا سایر چسب‌های شیمیایی، درب ظرف را سریعاً ببندید تا از انتشار بخارات و کاهش کیفیت چسب جلوگیری شود.

جمع‌بندی

چسباندن پلکسی گلاس فرایندی حساس و تخصصی است که با رعایت اصول فنی، انتخاب چسب مناسب و توجه به نکات ایمنی و ظرافت در اجرا، می‌توان اتصالی شفاف، محکم و بادوام ایجاد کرد؛ بنابراین توصیه می‌کنیم پیش از شروع کار، ابزار و مواد لازم را تهیه کرده، سطوح را کاملاً تمیز کنید و باحوصله و دقت مراحل را انجام دهید تا نتیجه‌ای حرفه‌ای و رضایت‌بخش به دست آورید.

سوالات متداول درباره چسباندن پلکسی گلاس